Liczbę muzułmanów na świecie szacuje się na 0,9–1 mld. Nie ma dokładnych danych, gdyż w wielu z państw muzułmańskich nie przeprowadza się spisów ludności. Wyznawcy islamu stanowią zatem według tych szacunków 17% ludzkości, a przybywa ich ok. 3 proc. rocznie.

Liczbę wszystkich Arabów na świecie szacuje się z kolei 225 mln osób, z czego muzułmanie stanowią z kolei ok. 96 proc., co daje 216 mln arabskich wyznawców islamu. Stanowią oni 20–24 proc. wszystkich muzułmanów na świecie. Następną pod względem liczebności grupą etniczną muzułmanów są Indonezyjczycy, których jest ok. 207 mln, co stanowi 20–23 proc.

Współczesne państwa muzułmańskie i z większością muzułmańską¹:

AFRYKA

Algieria

Ustrój: republika prezydencka (stopień demokracji: –2²; pseudodemokracja). Wzór prawa: francuski i muzułmański. Muzułmanie sunnici: 99%, niewielka liczba ibadytów w Mizabie. Szkoła prawa: malikicka. Poziom korupcji: 7,4³. Realizacja praw cywilnych i wolności: 1,5⁴.

Burkina Faso

Ustrój: republika parlamentarna (stopień demokracji: –1; pseudodemokracja). Wzór prawa: francuski i zwyczajowy. Muzułmanie sunnici: 43%, Mossi, Fulani i Mandingo. Szkoła prawa: malikicka. Realizacja praw cywilnych i wolności: 3.

Czad

Ustrój: republika (stopień demokracji: –2; pseudodemokracja). Wzór prawa: francuski i zwyczajowy. Muzułmanie sunnici: 50%, głównie Arabowie. Szkoła prawa: malikicka. Realizacja praw cywilnych i wolności: 1,5.

Dżibuti

Ustrój: republika (stopień demokracji: –2; pseudodemokracja). Wzór prawa: francuski, muzułmański i zwyczajowy. Muzułmanie sunnici: 94%, w tym niewielka liczba szyitów. Szkoły prawa: szafi’icka i hanaficka (emigranci z Azji).

Egipt

Ustrój: republika (stopień demokracji: –6; pseudodemokracja). Wzór prawa: brytyjski, muzułmański i kodeks Napoleona. Muzułmanie sunnici: 92%. Szkoły prawa: malikicka (południe), szafi’icka (północ) i hanaficka. Poziom korupcji: 6,7. Realizacja praw cywilnych i wolności: 1,5.

Etiopia

Ustrój: republika federalna (stopień demokracji: 1; pseudodemokracja). Wzór prawa: brytyjski. Muzułmanie sunnici: 52% (głównie ludy kuszyckie: Galla, Somalijczycy i Afarowie). Szkoły prawa: malikicka, szafi’icka i hanaficka. Poziom korupcji: 7,5. Realizacja praw cywilnych i wolności: 2.

Gambia

Ustrój: republika (stopień demokracji: –5; pseudodemokracja). Wzór prawa: brytyjski, muzułmański i zwyczajowy. Muzułmanie sunnici: 90%. Szkoła prawa: malikicka. Bractwa: tidżanijja i kadirijja. Poziom korupcji: 7,5. Realizacja praw cywilnych i wolności: 1.

Gwinea

Ustrój: republika (stopień demokracji: –1; pseudodemokracja). Wzór prawa: francuski i zwyczajowy. Muzułmanie sunnici: 70% Szkoła prawa: malikicka. Bractwo: kadirijja. Realizacja praw cywilnych i wolności: 1,5.

Kamerun

Ustrój: republika prezydencka (stopień demokracji: –4; pseudodemokracja). Wzór prawa: francuski, wpływy obyczajowego. Muzułmanie sunnici: od 20–50% zależnie od źródła. Szkoły prawa: malikicka, mniejszość hanbalicka. Bractwo: tidżanijja. Poziom korupcji: 8,2. Realizacja praw cywilnych i wolności: 0,5.

Komory

Muzułmanie sunnici: 50%. Szkoła prawa: szafi’icka.

Liberia

Ustrój: republika (stopień demokracji: 0; pseudodemokracja). Wzór prawa: anglo-amerykański i zwyczajowy. Muzułmanie sunnici: 20–45%. Szkoła prawa: malikicka. Realizacja praw cywilnych i wolności: 1,5.

Libia

Ustrój: dżamahirijja⁵ (stopień demokracji: –7; wojskowa dyktatura). Wzór prawa: włoski i muzułmański. Muzułmanie sunnici: 98% wśród nich ibadyci, głównie Berberzy. Szkoła prawa: malikicka. Bractwo: sanusijja. Poziom korupcji: 8,2. Realizacja praw cywilnych i wolności: 0.

Mali

Ustrój: republika (stopień demokracji: 4; demokracja). Wzór prawa: francuski i zwyczajowy. Muzułmanie sunnici: 75%. Szkoła prawa: malikicka. Bractwo: tidżanijja. Poziom korupcji: 7. Realizacja praw cywilnych i wolności: 4,5.

Maroko

Ustrój: monarchia konstytucyjna (stopień demokracji: –6; pseudodemokracja). Wzór prawa muzułmański, francuski, elementy hiszpańskiego. Muzułmanie sunnici: 95%. Szkoła prawa: malikicka. Poziom korupcji: 6,7. Realizacja praw cywilnych i wolności: 2,5.

Mauretania

Ustrój: republika (stopień demokracji: –6; pseudodemokracja). Wzór prawa muzułmański i francuski. Muzułmanie sunnici: 96%. Szkoła prawa: malikicka. Bractwo: kadirijja. Realizacja praw cywilnych i wolności: 1,5.

Niger

Ustrój: republika (stopień demokracji: 4; demokracja). Wzór prawa: francuski i zwyczajowy. Muzułmanie sunnici: 85%. Szkoła prawa: malikicka. Bractwo: tidżanijja i kadirijja. Realizacja praw cywilnych i wolności: 3.

Nigeria

Ustrój: republika w stanie przejściowym od rządów wojskowych (stopień demokracji: 4; demokracja federalna). Wzór prawa: brytyjski, muzułmański i zwyczajowy. Muzułmanie sunnici: 50%. Szkoła prawa: malikicka. Poziom korupcji: 8,6. Realizacja praw cywilnych i wolności: 3.

Sahara Zachodnia

Ustrój: nieustalony, wojna domowa. Muzułmanie sunnici: 100%. Szkoła prawa: malikicka. Bractwo: tidżanijja i kadirijja.

Senegal

Ustrój: republika (stopień demokracji: –1; demokracja). Wzór prawa: francuski. Muzułmanie sunnici: 90%. Szkoła prawa: malikicka. Bractwa: tidżanijja, kadirijja i muridijja. Poziom korupcji: 6,8. Realizacja praw cywilnych i wolności: 3,5.

Sierra Leone

Ustrój: demokracja konstytucyjna (stopień demokracji: 4; demokracja). Wzór prawa: brytyjski i zwyczajowy. Muzułmanie sunnici: 40%. Szkoła prawa: malikicka. Bractwo: tidżanijja. Poziom korupcji: 7,8. Realizacja praw cywilnych i wolności: 2,5.

Somalia

Ustrój: brak rządu narodowego, stan przejściowy (stopień demokracji: –7; przejściowy/anarchia). Wzór prawa: brak jednolitego prawa państwowego, lokalnie muzułmański. Muzułmanie sunnici: 98%. Szkoły prawa: różne. Realizacja praw cywilnych i wolności: 0,5.

Sudan

Ustrój: reżim autorytarny (stopień demokracji: –7; junta wojskowa). Wzór prawa: brytyjski i muzułmański, na północy – muzułmański. Muzułmanie sunnici: 72%. Szkoły prawa: malikicka, mniejszość hanaficka. Bractwa: kadirijja, szazilijja i madżzubijja. Poziom korupcji: 7,7. Realizacja praw cywilnych i wolności: 0.

Tunezja

Ustrój: republika prezydencka (stopień demokracji: –3; pseudodemokracja). Wzór prawa: francuski i muzułmański. Muzułmanie sunnici: 92%, niewielka liczba ibadytów na wyspie Dżerba. Szkoły prawa: malikicka i hanaficka. Bractwa: szazilijja i tidżanijja. Poziom korupcji: 5,1. Realizacja praw cywilnych i wolności: 1,5.

AZJA

Afganistan

Ustrój: przejściowy. Wzór prawa: w budowie na bazie muzułmańskiego, międzynarodowego i zwyczajowego. Muzułmanie sunnici 80%, szyici 19% (Chazarowie i Tadżycy; isma’ilici w Badachszanie). Szkoły prawa sunnickiego: głównie hanaficka.

Arabia Saudyjska

Ustrój: monarchia (stopień demokracji: –10; monarchia absolutna). Wzór prawa: muzułmański. Muzułmanie: 100%; sunnici stanowią większość, niewielki procent szyitów na wschodzie i zajdyci na południu. Szkoła prawa sunnickiego: hanbalicka. Poziom korupcji: 5,5. Realizacja praw cywilnych i wolności: 0.

Azerbejdżan

Ustrój: republika (stopień demokracji: –7; pseudodemokracja). Wzór prawa: cywilny, socjalistyczny. Muzułmanie szyici: 90%, niewielka liczba sunnitów. Poziom korupcji: 8,2. Realizacja praw cywilnych i wolności: 1,5.

Bahrajn

Ustrój: monarchia konstytucyjna (stopień demokracji: pseudodemokracja). Wzór prawa; brytyjski i muzułmański. Muzułmanie: 95%, w tym 70% szyici, reszta sunnici. Szkoły prawa sunnickiego: głównie malikicka, niewielka liczba hanbalitów. Poziom korupcji: 3,9.

Bangladesz

Ustrój: demokracja parlamentarna (stopień demokracji: 6; demokracja). Wzór prawa: brytyjski. Muzułmanie sunnici: 87%, w tym 10% szyitów. Szkoła prawa: hanaficka. Poziom korupcji: 8,7. Realizacja praw cywilnych i wolności: 3,5.

Indonezja

Ustrój: republika prezydencka (stopień demokracji: 7; demokracja). Wzór prawa: holenderski. Muzułmanie sunnici: 80–85%. Szkoła prawa: szafi’icka. Poziom korupcji: 8,1. Realizacja praw cywilnych i wolności: 3,5.

Irak

Ustrój: przejściowy po obaleniu reżimu Saddama Husajna (stopień demokracji: –9; przejściowy od dyktatury). Wzór prawa: przejściowy. Muzułmanie szyici i sunnici: 96%; ponad 50% stanowią szyici (południe). Sunnitami są Kurdowie i Arabowie północnego Iraku. Szkoły prawa sunnickiego: hanaficka i szafi’icka. Poziom korupcji: 7,8. Realizacja praw cywilnych i wolności: 0.

Iran

Ustrój: republika teokratyczna (stopień demokracji: 3; pseudodemokracja). Wzór prawa: muzułmański, szyicki. Muzułmanie szyici: 98%, mniejszość sunnicką stanowią Kurdowie i Beludżowie. Poziom korupcji: 7. Realizacja praw cywilnych i wolności: 1.

Jemen

Ustrój: republika (stopień demokracji: demokracja). Wzór prawa: muzułmański, turecki, brytyjski. Muzułmanie sunnici, zajdyci oraz isma’ilici: 99%; zajdyci w byłym Jemenie Północnym. Szkoła prawa: szafi’icka. Poziom korupcji: 7,4.

Jordania

Ustrój: monarchia konstytucyjna (stopień demokracji: –2; pseudodemokracja). Wzór prawa: muzułmański i francuski. Muzułmanie sunnici: 96%. Szkoły prawa: szafi’icka, niewielkie grupy hanbalitów i malikitów. Poziom korupcji: 5,4. Realizacja praw cywilnych i wolności: 3.

Kazachstan

Ustrój: republika (stopień demokracji: –3; pseudodemokracja). Wzór prawa: świecki, socjalistyczny. Muzułmanie sunnici: 40%. Poziom korupcji: 7,6. Realizacja praw cywilnych i wolności: 1,5.

Kirgistan

Ustrój: republika (stopień demokracji: 4; pseudodemokracja). Wzór prawa: świecki, socjalistyczny. Muzułmanie sunnici: 53%. Poziom korupcji: 7,9. Realizacja praw cywilnych i wolności: 1,5.

Kuwejt

Ustrój: nominalna monarchia konstytucyjna (stopień demokracji: –7; pseudodemokracja). Wzór prawa: francuski i muzułmański. Muzułmanie sunnici: 94%, mniejszość szyicka wśród Irańczyków i imigrantów z Azji. Szkoła prawa: hanbalicka. Poziom korupcji: 4,7. Realizacja praw cywilnych i wolności: 2,5.

Liban

Ustrój: republika (stopień demokracji: 5; pseudodemokracja). Wzór prawa: francuski (kodeks Napoleona), osmański, zwyczajowy. Muzułmanie sunnici i szyici: ok. 60%, z czego 50% szyici, a także druzowie. Szkoła prawa sunnickiego: szafi’icka. Poziom korupcji: 7. Realizacja praw cywilnych i wolności: 1,5.

Malezja

Ustrój: monarchia konstytucyjna (stopień demokracji: 4; pseudodemokracja). Wzór prawa: brytyjski. Muzułmanie sunnici: 55%. Szkoła prawa: szafi’icka. Poziom korupcji: 4,8. Realizacja praw cywilnych i wolności: 2.

Malediwy

Ustrój: republika (stopień demokracji: demokracja). Wzór prawa: muzułmański i brytyjski. Muzułmanie sunnici: 100%. Szkoła prawa: malikicka.

Oman

Ustrój: monarchia (stopień demokracji: –9; monarchia absolutna). Wzór prawa: muzułmański i brytyjski. Muzułmanie ibadyci: 85% mniejszość sunnicka (ok. 25%). Poziom korupcji: 3,7. Realizacja praw cywilnych i wolności: 1,5.

Pakistan

Ustrój: republika federalna (stopień demokracji: –6; pseudodemokracja). Wzór prawa: muzułmański i brytyjski. Muzułmanie: 97%, w tym 80% sunnitów i 20% szyitów; niewielka prześladowana liczba zwolenników ahmadijji. Szkoła prawa sunnickiego: hanaficka. Poziom korupcji: 7,5. Realizacja praw cywilnych i wolności: 1,5.

Syria

Ustrój: republika (stopień demokracji: –9; dyktatura). Wzór prawa: francuski i muzułmański. Muzułmanie: 87%, w tym sunnici 68%, alawici –12%, druzowie i isma’ilici. Szkoła prawa sunnickiego: szafi’icka. Poziom korupcji: 6,6. Realizacja praw cywilnych i wolności: 0.

Tadżykistan

Ustrój: republika (stopień demokracji: –1; pseudodemokracja). Wzór prawa: świecki. Muzułmanie sunnici: 62%. Szkoła prawa: hanaficka. Poziom korupcji: 8,2. Realizacja praw cywilnych i wolności: 1.

Turcja

Ustrój: republika parlamentarna (stopień demokracji: 7; demokracja). Wzór prawa: świecki europejski. Muzułmanie sunnici: 98%, mniejszość szyicka i alewicka. Szkoła prawa: hanaficka. Poziom korupcji: 6,9. Realizacja praw cywilnych i wolności: 2,5.

Turkmenistan

Ustrój: republika (stopień demokracji: –8; dyktatura). Wzór prawa: świecki. Muzułmanie sunnici: 72%. Realizacja praw cywilnych i wolności: 0.

Uzbekistan

Ustrój: republika prezydencka (stopień demokracji: –9; pseudodemokracja/rządy autorytarne). Wzór prawa: świecki, socjalistyczny. Muzułmanie sunnici: 69%. Poziom korupcji: 7,6. Realizacja praw cywilnych i wolności: 0,5.

Zjednoczone Emiraty Arabskie

Ustrój: federacja, różne formy w poszczególnych emiratach (stopień demokracji: –8; monarchia absolutna). Wzór prawa: brytyjski i muzułmański. Muzułmanie sunnici: 97%, niewielka liczba szyitów. Szkoły prawa: malikicka i hanbalicka. Poziom korupcji: 4,8. Realizacja praw cywilnych i wolności: 1,5.

EUROPA

Albania

Ustrój: demokracja w stanie kształtowania się (stopień demokracji: 5; demokracja). Wzór prawa: francuski. Muzułmanie sunnici: 70%. Szkoła prawa: hanaficka. Bractwo: bektaszyci. Poziom korupcji: 7,5. Realizacja praw cywilnych i wolności: 2,5.

Bośnia-Hercegowina

Ustrój: federalna republika w stanie kształtowania się (stopień demokracji: demokracja). Wzór prawa: świecki. Muzułmanie sunnici: 44% (Bośniacy). Szkoła prawa: hanaficka. Poziom korupcji: 6,7. Realizacja praw cywilnych i wolności: 2,5.

(asn)